Skutsje “Lytse Lies”

7 juni 2013

in Verhalen

Skutsje “Lytse Lies” en de familie Verdenius

De tijd van het skûtsjesilen is bijna weer aangebroken. Eén van de deelnemers bij de IFKS is Tony Brundel uit Gaastmeer met het skûtsje “Lytse Lies”. Dat dit snelle skûtsje een zeer nauwe band heeft met iemand uit Heeg, is misschien niet zo bijzonder, maar wel dat beide hoofdpersonen (Tony Brundel en Jan Paul Verdenius) daar kort geleden pas achterkwamen.

We gaan even terug in de tijd, en wel naar het jaar 1990. “Het skûtsje dat later de Lytse Lies zou worden, ontdekten we puur bij toeval”, aldus Tony Brundel. “We gingen zondags vaak toeren met de motor of auto en speurden dan dijken en kleine dorpjes bij water af. Je keek in alle hoeken en gaten naar woonarken of er misschien een mooie romp onder zat en op een dag zagen we een totaal verwaarloosd skûtsjecasco liggen op een werf bij Hardinxveld-Giessendam (Zuid Holland). We kochten het en dat was het begin.”

Lytse Lies

Lytse Lies

Tony Brundel restaureert het woonschip grondig en maakt er een wedstrijdschip van. In 1994 is het eindelijk klaar en wordt het schip feestelijk omgedoopt tot Lytse Lies, genoemd naar de jongste dochter. In 1994 start de Lytse Lies in de C-klasse van de IFKS. En met een schitterend resultaat: promotie naar de B-klasse.
Een jaar later volgt het kampioenschap in de B-klasse. Vanaf 1996 is het skûtsje jaarlijks actief in de A-klasse en met succes: maar liefst 5 keer (o.a. vorig jaar) wordt Tony Brundel kampioen met de Lytse Lies.

In 2012 (vorig jaar) verschijnt het skûtsjeboek “Troch de Wyn” van Klaas Jansma, waarin ook aandacht is geschonken aan de Lytse Lies. Bij het overzicht van vorige eigenaren van het schip wordt o.a. Johannes Verdenius te Leeuwarden genoemd.

Een lezer van het boek vraagt aan Jan Paul Verdenius uit Heeg of dit misschien familie van hem is. “Die kans is inderdaad aanwezig, want mijn familie is van oorsprong een schippersfamilie uit Leeuwarden”, antwoordt Jan Paul Verdenius. Gerard Zijlstra, die werkzaam is op het notariskantoor in Joure en regelmatig te maken heeft met teboekgestelde schepen, probeert vervolgens om bewijsstukken (akten) in het bezit te krijgen.

Het schip is in 1910 gebouwd op de bekende scheepswerf van de gebroeders Roorda te Drachten, genaamd “De Pijp”. In de loop van de jaren heeft het schip verschillende brandmerken gehad. In de kadasterstukken wordt gelukkig soms verwezen naar een vorig brandmerk of oude meetbrief. Mede dankzij die toevoegingen (en met hulp van het Kadaster te Rotterdam) lukt het om enkele oude akten te vinden.

Thomas Verdenius

Thomas Verdenius

De 3 officiële stukken uit de jaren 1919, 1928 en 1932 zijn met de hand geschreven (een typemachine bestond er toen nog niet). Uit de akten blijkt dat Thomas Verdenius (de overgrootvader van Jan Paul Verdenius) van 1919 tot 1932 eigenaar was van het schip, destijds genaamd “Ziet op U Zelven”.

De schippersfamilie Verdenius uit Leeuwarden woonde en werkte toen op het schip. Thomas Verdenius was gehuwd met Grietje Postma, uit welk huwelijk zijn geboren 7 kinderen. In die tijd bestond geen AOW- of pensioenstelsel. Zoon Jan Verdenius heeft blijkbaar de “zorgplicht” voor zijn ouders op zich genomen. Na het overlijden van Grietje Verdenius-Postma wordt bij de verdeling van de nalatenschap op 11 augustus 1932, om die reden het schip toegedeeld aan Jan Verdenius.

De naam van het schip is inmiddels gewijzigd in “Twee Gebroeders”(Jan en Johannes Verdenius). De eigenaar van het schip, Jan Verdenius, was gehuwd met Sietske Beers. Zij kregen 2 kinderen, te weten Thomas(1932) en Jitze (1937) die beide op het schip zijn geboren.
Jan Paul Verdenius uit Heeg is een zoon van Thomas. Omstreeks 1938 heeft Jan Verdenius het schip verkocht. Dankzij de oude akten is er nu duidelijkheid over de vorige eigenaren van het schip.

Enkele maanden geleden is Jan Paul Verdenius met zijn vader Thomas Verdenius bij Tony Brundel in Gaastmeer geweest. Daar zag de 80-jarige Thomas Verdenius voor het eerst, na 74 jaar, het skûtsje terug waarop hij was geboren.

“De cirkel is rond” luidt een bekend gezegde. “En ik heb nooit de link gelegd met Verdenius uit Heeg”, aldus een verraste Tony Brundel.

Gerard Zijlstra

 

v.l.n.r. Sietske Verdenius-Beers, Jitze, Thomas en Jan Verdenius ab destijds genaamd "Twee Gebroeders'

v.l.n.r. Sietske Verdenius-Beers, Jitze, Thomas en Jan Verdenius
ab destijds genaamd “Twee Gebroeders’