Woorden kunnen op velerlei manieren worden gebruikt en uitgelegd, zeker wanneer ze worden gebruikt in een politieke context. De interpretatie verschilt naar gelang de liberale, sociale of religieuze visie aan de orde is, want de maatschappij en levensovertuiging kleurt de vraagstukken waar we tegenaan lopen, zoals de volksverhuizing die rijke westerse landen voor de kiezen krijgen. Dit blijkt uit de woorden die we gebruiken: vluchteling, migrant, gelukszoeker, oorlogsslachtoffer om er een paar te noemen.
Emotie speelt een belangrijke rol in de motivatie om oplossingen te bedenken. De verdronken en aangespoelde kleuter op het strand van een Grieks eiland, een paar kilometer uit de kust van Turkije; gevechten voor de deur van volgepropte treinen, die beelden oproepen van Joodse Westerbork treinen naar ‘werk’-kampen die vernietigingskampen bleken te zijn; omgeslagen boten vanuit Noord-Afrika waarmee honderden mensen zijn verdronken; een plastic huttendorp voor de tunnel van Calais. Genoemde beelden geven regeringen (Duitsland voorop) en de EU een impuls het vraagstuk hoog op de agenda te zettten. Woorden en emoties zijn echter begrippen die tekort schieten om fundamentele oplossingen te bieden, logos en pathos moet worden gecomplimenteerd door ethos.
Welke verantwoordelijkheid en plicht heeft het westen om deze ‘mensen in diaspora’ op te vangen, te voeden en te huisvesten? Dit is een retorische vraag, regeringen hebben de taak een evenredige verdeling over de diverse EU-landen vast te stellen, passende voorzieningen te treffen, na te denken over integratie, opleiding, gezinsvorming, werkgelegenheid, kortom een volledig asielproces en niet slechts een procedure. Een zeer essentiëel middel in dit vraagstuk is de communicatie, niet in de laatste plaats naar de ontvangende lokale bevolking, zodat reële bezwaren rond huisvesting (sociale woning bouwtoewijzing) en arbeidsplaatsen (600.000) werklozen in Nederland (ze pikken onze banen in) duidelijk en helder worden beargumenteerd, aangetoond en besproken.
Van oudsher -zegt men- heeft Nederland een gastvrij imago. Tijdens de Grote Oorlog van 14/18 heeft NL een miljoen Belgen opgevangen, de 7000 asielzoekers die nu voor de deur staan is daarbij vergeleken een schijntje en het zal daar absoluut niet bij blijven. Opvangen in de regio (Libanon, Jordanië, Turkije) is slechts in theorie een oplossing, het zijn juist de mensen uit deze kampen die deze bizarre tocht ondernemen.
De geschiedenis leert dat oorlogen en voedseltekorten (droogte) mensen op de vlucht jagen. Misschien had Abraham in Ur in Mesapotanië daar ook mee te maken (hoewel de Bijbel daaromtrent niet informeert). De zonen van Jakob zijn naar Egypte gereisd vanwege voedseltekort. De exodus van Joden o.l.v. Mozes gebeurde door onderdrukking en slavernij. Joden werden meerdere keren verbannen door overheersers en bezetters naar Babylonië en Egypte. De uittocht uit Syrië en Eritrea is door regionale oorlogen en dreigingen ontstaan. In hoeverre de westerse (NAVO) politiek hier mede debet aan is zullen geschiedsschrijvers ongetwijfeld analyseren.
Tijdens de 16’eeuw (80-jarige oorlog) zijn godsdiensttwisten (Rooms tegenover Luthersen en Calvinisten) er de oorzaak van geweest dat in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden (van Emden tot Lille) voortdurend grote groepen onder levensbedreigende omstandigheden werden opgejaagd. Lees hier omtrent “Het Geuzenboek” van Louis Paul Boon. Ondanks de tolerantie-reputatie van NL kunnen we ons niet op de borst slaan van trots wanneer het gaat om vluchtelingen. Hugenoten uit Frankrijk, Joden voor 40/45 werden eerder geweigerd dan ontvangen, hetzelfde geldt voor oorspronkelijke inheemse KNIL-militairen. Logos, pathos en ethos zullen een oplossing brengen voor de huidige exodus. Het zal een paar miljard kosten voor mensen zonder hoop en uitzicht, hoewel geld niet de definitieve oplossing is. Het gezegde “Wat gij niet wilt dat U geschiedt………” is hier een toepassing.
MJvSt