Sub titel: Die in de vroege morgen van 25 juli 1941 brandend neerstortte bij Boazum.
Deel I van een “vervolg verhaal” in meerdere delen.
Ik hoor de lezer al zeggen, wat moeten wij in Heeg met Boazum? Ik zal het vertellen!
In de Friese kranten van 11 sept. j.l werd verslag gedaan over een inwisseling van een grafsteen op de Leeuwarder Noorderbegraafplaats voor twee nieuwe stenen door de RAF, de Engelse Royal Air Force, op de betreffende steen stond het volgende opschrift: ”Four Air Man”, of the 1939-1945 War, Known unto God, 31 juli 1941. De naamloze laatste rustplaats van de bemanning van een onbekend vliegtuig neergestort bij Kleiterp onder Bozum in de nacht van 24/25 juli 1941, na daar 70 jaar naamloos te hebben gelegen, is hun identiteit door een groepje Friese fanatici, verenigd in de “Stichting Missing Airman Foundation” door eigen onderzoek in Engeland vastgesteld en door een media campagne in de Britse Dagbladen hun nabestaanden opgestoord. Dus einde verhaal? Forget it.
De RAF wilde daaraan niet meewerken, want volgens de RAF kon de Wellington R1397 onmogelijk in Friesland gecrasht zijn, die was volgens de boeken gebleven op een vlucht naar Brest een havenstad in Frankrijk! Dus moest er onomstotelijk worden aangetoond, dat het bij Kleiterp wel degelijk om dat toestel ging. Men had met verschillende problemen te maken, de foutieve datum op de steen van de bemanning, 31 juli, en het ontbreken van welk bewijsmateriaal dan ook op de plaats van de crash. Het is de Stichting met terriërs als Douwe Drijver, Alexander van Tuinen en Wim Stienstra na dertig jaar er aan gewerkt te hebben, gelukt om de RAF er van te overtuigen dat dit toestel inderdaad de R1397 is en dat de resten in het graf te Leeuwarden de bemanning is die daar bij hoort, en die namen waren al gevonden in de archieven van de RAF door hen.
Maar in de laatste jaren hadden ze geluk, ze kregen hulp uit Heeg en Duitse Archieven. Wat kwam er uit Heeg? Daar kwam in 2002 een “zakboekje met oranjekaft” boven water, afkomstig uit de nalatenschap van Eeuwke Terpstra, Botermaker aan de Lankhorst/Nestlé fabriek te Osingahuizen. Vier kleine regeltjes geschreven met vervaagd blauw inktpotlood, vertelden daar het tragisch einde van het gecrashte toestel bij Kleiterp, en onthulde ook waarom er zo weinig tastbaars was gevonden van dit toestel, maar het belangrijkste was, dat er een datum en een tijdstip in vermeld stond!
Toen ik, zijn zoon Feite, dat boekje bekeek, (we wisten dat het er was, maar de inhoud kenden we niet), bleek dat, dat zijn Nachtwachtboekje betrof, uit de periode van 16 mrt. tot 11 aug. 1941. Het enige authentieke document uit zijn hele oorlogstijd, en met heel veel informatie, later hier meer over.
De Tekst: “03.55 uur een brandende machine neergestort kort achter Sneek. Onderwijl de machine omlaagstortte explodeerde de nog aanwezige munitie (en brandstof), hetgeen een prachtig schouwspel opleverde” (originele tekst).
Ik heb grotendeels de tekst met een loep moeten ontcijferen, toen ik bij deze tekst van 25 juli was aangekomen was het inmiddels 18 jan. 2003, heb toen contact opgenomen met W.O.Santema, om te vragen wat voor toestel dit betrof en waar het gecrasht was.
Santema en Wim Stienstra, hadden toen net een boekje uitgegeven met de titel “Zij vielen in Wymbritseradyl”, letterlijk in de bodem van onze gemeente. Kleiterp ligt er net buiten. Hij wist het niet maar zou informeren, een week later kwam hij met Wim Stienstra om dit boekje te bekijken, het was toen al gauw duidelijk dat dit Kleiterp betrof en wat dit voor invloed kon hebben voor hun onderzoek daar, toen kort daarop ze ook het logboek van de veroorzaker van deze crash vonden, in Duitse Archieven, viel de puzzel op zijn plek.
In dat logboek van een nachtjager van L’warden stond te lezen dat hij het vliegtuig identificeerde als een Wellington Bommenwerper, hoogte 4500 mtr., zijn aanval van achteren en van onderen had ingezet rond 03.50 en het om 03.54 in brand had geschoten waarna het neerstortte, positie tussen Bolsward en Sneek, zuid van Leeuwarden, en claimde zijn 20e overwinning!
Wim Stienstra in LC van 25-07-2001: In de Weilanden van Kleiterp klinkt een doffe klap, boerenzoon Hendrik de Vries vliegt van bed naar het raam en ziet een breed vuur:”Alsof de wereld in brand staat” Het was de nacht van 24 op 25 juli 1941. De volgende dag verzamelen de boeren zich daar, en praten over de klap en de lange krater. Er zijn geen overlevenden, behalve de 32 koeien van boer de Vries, en dat is al een wonder!
FT (wordt vervolgd)
Sergeant Alfred John Le Poidevin
(23 jaar)
Crashplaats Wellington IC R1397