De PKN-gemeente van Heeg heeft de steen laten verwijderen van het graf van wijlen Sijmen Visser, die begraven ligt op de bij deze gemeente in eigendom en beheer zijnde begraafplaats in Heeg. ‘Pakesizzers’ van Sijmen Visser willen graag herstel van de situatie, want het graf schijnt nog niet te zijn geruimd. Op verzoeken van familie en derden om deze wens te bespreken wil de kerkenraad niet reageren. Rijst natuurlijk de vraag waarom de familie zoveel moeite doet om het graf weer in de oorspronkelijke staat te brengen. Daartoe is een duik in de geschiedenis noodzakelijk, die hopelijk een verhelderend licht op de gestelde vraag werpt.
Graf Sijmen Visser
Op 16 maart 1986 overleed op 65-jarige leeftijd Sam H. Kuiper (geboren 22 juni 1920) in het St. Luke’s Memorial Hospital in Grand Rapids, Amerika. Hij is een kleinzoon van genoemde Sijmen Visser. Deze Sam Kuiper diende gedurende de Tweede Wereldoorlog ruim viereneenhalf jaar als sergeant bij de Verbindingsdienst in de Pacific (o.a. de Slag om Okinawa). Zijn broer Simon Kuiper, geboren op 2 februari 1913, vervulde zijn militaire dienst van eind december 1942 tot december 1945. Hij nam als korporaal deel aan de campagnes in onder andere Normandië, Noord-Frankrijk en Rijnland in Duitsland. Voor zijn optreden werd hij onderscheiden, valt op zijn conduitestaat te lezen, met de Victory Medal, American Theater Ribbon, the European African Middle Eastern Theater Ribbon. Daarnaast werd hij viermaal onderscheiden met een Bronze Battle Star en kreeg hij driemaal een Overseas Service Bar en de Good Conduct Medal. Ook broer John Kuiper was als militair bij de U.S. marine betrokken bij de oorlog in de Pacific. Bovendien was Raymond van Netten, een andere in de VS wonende kleinzoon van Sijmen Visser, ook als militair in de Tweede Wereldoorlog actief. Hij was betrokken bij de raid op Duinkerken. Deze militairen, die meestreden om Europa en Azië te bevrijden overleefden alle de oorlog.
De vader van de gebroeders Kuiper, Henry William Kuiper, werd op 20 december 1885 geboren in Fryslân in Gaastmeer en vertrok rond 1910 naar de VS. Hij was getrouwd met Sadie (Saakje) Visser, een dochter van wijlen Sijmen Visser. Ze kregen 12 kinderen, van wie in totaal acht jongens de wapenrok droegen. Het noodlot sloeg in deze familie toe toen Sadie op 4 oktober 1943, slechts 57 jaar oud, door een afschuwelijk ongeluk met de centrifuge van haar wasmachine om het leven kwam. OP dat moment waren welgeteld acht van haar zonen onder de wapenen bij het leger van de U.S.A.!
De pakesizzers in Amerika zijn bijzonder trots op hun Friese ‘roots’ en zien het graf van hun stamvader als een soort van aandenken aan de bevrijders van Europa en Azië in 1945, als eerder geschetst. Daarom reageerden zij ook met ongeloof op het bericht dat in 2014? het graf in Heeg op de nominatie staat om geruimd te worden. Door miscommunicatie binnen de familie werd de steen al weggehaald, het graf schijnt nog niet te zijn geruimd. De kerkenraad houdt echter de boot af, want er schijnt een overeenkomst te zijn opgezegd of een afstandsverklaring getekend en daarmee is de kous af. Een kopie van dit ‘bewijs’ wil de beheerder niet afgeven.
Ondergetekende, die in verband met het samenstellen van een kleine oorlogsgeschiedenis van Workum e.o. bij toeval deze nazaten van Sijmen Visser en hun belevenissen tijdens WO ii op het spoor kwam, is door familie gevraagd om te proberen herstel van de grafrechten van Sijmen Visser te bewerkstelligen, maar moet eveneens constateren dat de kerkenraad niet thuis geeft. Wellicht zijn er PKN-leden – of anderen – die zich willen inspannen om de kerkenraad te vragen met de familie c.a. in contact te treden.
J.P. Dykstra Hzn Workum