Frans Houtman

19 december 2017

in Ingezonden mededeling

In de Sylboade van nov. 2014 schreef Maarten van Steinvoorn een column over ‘Allerzielen’, over overleden dorpsgenoten en met name over het feit er in ons dorp meestal geen ‘in memoriam’ verschijnt van overledenen die niet aan een kerkgenootschap gebonden zijn. Maarten suggereerde dat de Sylboade hiervoor een podium zou kunnen zijn.

In dit stukje gaat het over Frans Houtman, een dorpsgenoot die vijfentwintig jaar geleden, in 1992, overleden is. De stichting Heech fan Alds heeft op woensdagavond 25 oktober tijdens een goed bezochte avond in het Heechhûs nieuw materiaal van en over hem gepresenteerd. In het ontmoetingsgebouwtje van het Heempark is sinds zaterdag 4 november een naaldschilderij van Frans Houtman te bewonderen. Het is het werk ‘De Denker’ (een zilverreiger) uit 1997. Op deze dag werd gevierd dat het Heempark al twintig jaar bestaat. De natuurwerkdag die dag trok een goede 30 deelnemers.

Frans Wilhelmus Houtman 30 mei 1913 – 18 november 1992

Frans Houtman heeft lange tijd in Amsterdam gewoond en gewerkt. Hij deed samen met zijn partner in kunst en antiek, leverde rekwisieten voor film- en toneelproducties en bewoog zich daardoor in kunstenaars- en artiestenkringen. Hij had o.a. contact met beroemdheden als Wim Sonneveld en mode-ontwerpster Fong Leng, die Mathilde Willink als bekendste klant had.
In de jaren ’60 verhuisde Frans Houtman met zijn partner naar Harich in Gaasterland, Friesland. Hij had hier een atelier waar hij begon met het maken van zijn ‘naaldschilderijen’ en wandtapijten. Frans Houtman maakte schilderijen van onderwerpen uit de natuur: dieren, bloemen, bomen, ‘Wilde eenden aan de Luts’. Zijn stijl is over het algemeen realistisch, met soms Jugendstilinvloeden.

Hij kwam op bazars, voerde demonstraties uit, gaf cursussen en exposeerde. Plaatselijk Belang Harich heeft een naaldschilderij van Frans Houtman aan het stadhuis van Balk aangeboden. In 1976 is er een expositie van zijn werk geweest in Talmastate in Heeg, in 1982 exposeerde hij in de Nynkepleats in Piaam. Het werk ‘De Denker’ dat nu in het bezoekerscentrum van het Heempark in Heeg hangt, is daar toen ook geëxposeerd. In 1983 werd werk van Frans Houtman tentoongesteld in het Antoniusziekenhuis in Sneek, dat toen nog aan de Dr. Boumaweg lag, en in Hotel Gaasterland in Rijs. Begin jaren ’90 hing werk van Frans Houtman in galery Farve aan de Harinxmanstraat 40 in Heeg. Het schilderij ‘Fantasie, Sibelle ll’ is momenteel in bruikleen bij een particulier in Heeg.
Frans Houtman is midden jaren ‘70 Heegemer geworden. Hij had toentertijd een atelier/galerie aan de Skatting 44 (nu de biljartruimte van HCR de Watersport):
De gendarmerie, genoemd naar het politiebureau dat eerder in dit pand gevestigd was. Na het overlijden van zijn partner verhuisde Frans naar Talmastate. Hij bewoonde eerst kamer 127, later kamer 169.
In 1983 speelde Frans Houtman een rol bij de officiële onthulling van ‘De zwevende steen’, in de volksmond ‘De steen des aanstoots’, aan de Skatting 25 in Heeg. Dit kunstwerk van beton is in 1974 gemaakt door Gerrit Terpstra en later in de voortuin van het huis van Maarten J. van Steinvoorn (1945-2017) geplaatst.

Onthulling van de zwevende steen aan de Skatting in 1983 door Frans Houtman, gezeten op een verhoging. De man met zonnebril is kunstenaar Gerrit Terpstra, de man met de baard is Maarten van Steinvoorn.

De zwevende steen is een zwervende steen geworden; hij is in 1996 verhuisd van de Skatting 25 naar It Sypke 3 in Heeg en heeft na Maartens overlijden in 2017 een voorlopige rustplaats gekregen in het Heempark, in het prachtige kunstwerk van Gerrit Terpstra van en voor de Heegemers.

Frans Houtman was een flamboyante, innemende, positieve, vrolijke man. Hij is overleden aan leukemie in 1992.