Terug in de tijd op It Eilân
Na jaren van plannen maken voltrekken zich nu grote veranderingen op het zuidwestelijke deel van It Eilân: Jachthaven Foekema is verdwenen en daarmee ook de gebouwen waar “Jachtwerf Heeg” van Gerrit Gerritsma jarenlang onderdak vond.
Het ontstaan van Jachtwerf Heeg.
Jachtwerf Gerritsma 1943
In de veertiger jaren van de vorige eeuw kwam de bouw van luxe jachten opzetten. Daarvoor was de jachtbouw altijd gebaseerd geweest op de traditionele scheepsbouw, o.a. tjotters, Friese jachten en boeiers.
Zo sloegen in 1943 als eersten in Heeg Lammert Gerritsma, Gerrit Gerritsma en Rindert Foekma nieuwe wegen in. Ze huurden van de firma Smits & Zwaan de oude drooghokken, die de firma had gekocht van de palinghandel W. & A. Visser. Ze begonnen met de bouw van 16-kwadraten, toen beter bekent onder de naam ‘grote B.M.-er’. Eerst deden ze dat naast hun werk als timmerknecht, maar al snel was er zo veel vraag, dat ze in het eigen bedrijf genoeg werk hadden. Er werden jaarlijks tien, twaalf schepen gebouwd. Behalve het bouwen van boten, begonnen ze ook met verhuren ervan.
Jachtwerf Gerritsma 1953
In 1946 werden de bezittingen van de firma Smits & Zwaan gekocht, ook het ‘íelkantoar’. Dat laatste werd verbouwd tot woning, de eerste bewoner was Lammert Gerritsma, later Gerrit Gerritsma. Rindert Foekema, die niet rechtstreeks bij de bouw betrokken was, trok zich in 1947 terug. In 1950 deed Lammert hetzelfde, hij werd weer timmerman.
Gerrit ging alleen verder en geleidelijk breidde de zaak zich uit. In 1954 werd de eerste werkplaats opgezet, op een stuk grond waar eerder drooghokken stonden. De eerste jaren werden de boten nog bebouwd van hout. De 16-kwadraten, later ook de Juno, werden uitgevoerd in watervast plakhout.
I
Jachtwerf Gerritsma 1965
n 1965 begon de polyesterbouw, eerst jollen en Finn jollen. Maar er werden ook ook casco’s uit Frankrijk van de Gigliaars betimmerd. Later werden de Callenger en de Super Callenger, beide Franse ontwerpen, uitgevoerd in combinatie van hout en polyester.
Nadat in 1968 was begonnen met de bouw van de Randmeer, kreeg het bedrijf bekendheid in het hele land. Het was een polyester boot. In het eerste jaar kwamen er 10 gereed, maar al snel liep dat getal op tot 55 boten per jaar. (In die periode werkten er 6 mensen).
Jachtwerf Gerritsma 1974
Dat hoge getal zakte later weer naar zo’n 15 boten per jaar, vanwege de afnemende vraag ernaar, de economische achteruitgang zal daar vast ook een rol in hebben gespeeld. Het bedrijf had echter meer ijzers in het vuur, op het aangekochte terrein verrees een botenlift en een ruime winterberging.
In 1981 werd opnieuw begonnen met botenverhuur (daar waren ze in 1959 mee opgehouden). Er werden casco’s van de Wibo, een groot kajuitzeiljacht, gekocht en na het betimmeren ervan in de verhuur gedaan.
Inmiddels was de leiding van de firma overgegaan in de handen van zoon Gerke.
Wegens gebrek aan voldoende uitbreidingsmogelijkheden heeft Gerke het bedrijf uiteindelijk verplaatst naar een geheel nieuw bedrijfspand met jachthaven aan It Bûtlân op het industrieterrein aan de oostkant van Heeg.
Jachthaven Foekema en Skûtsjeverhuur “Haghe” hebben nog een aantal jaren gebruik gemaakt van de door Gerritsma verlaten gebouwen.
Op het voormalige woonhuis van Gerke Gerritsma na, zijn alle sporen van Jachtwerf Gerritsma en Jachthaven Foekema nu uitgewist en wachten we in spanning af wat er voor in de plaats gaat komen.
Uw commentaar, aanvullingen of verbeteringen van onjuistheden zijn van harte welkom:
email hidden; JavaScript is required
Tips:
Op www.dorpsarchieven.nl is onze website te vinden.
Dit is een inmiddels sterk verouderde website van Doarpswurk, ontstaan uit een samenwerking met AOC Friesland, nu het Nordwin College. Het beheren van de website geeft steeds meer problemen. Van Doarpswurk hebben we bericht gekregen dat de voor ons gratis website www.dorpsarchieven.nl niet meer zal worden gemoderniseerd en t.z.t. zal worden opgeheven. Of en waar ons archiefmateriaal in de toekomst op het internet te zien zal zijn zullen we in De Sylboade publiceren.
Op www.friesfilmarchief.nl zijn oude films over Heeg te bekijken.
Let op! Gooi niet zomaar weg!
Hebt u nog waardevolle informatie, documenten, foto’s, dia’s, 8 mm. films, VHS videobanden e.d. die voor de vastlegging van de historie interessant zijn, neem dan contact met ons op. U kunt zaken aan ons in beheer geven of afstaan, maar meestal kunnen we er ook een digitale reproductie voor ons archief van (laten) maken.
Info: Kees de Jong
Jan Hettinga,
Piet van der Bank
Piet Vlas