De tragedie van de familie Mantingh
In het jaar 1787 wordt, dominee Hendrikus Mantingh geb in Westdorp/ Drenthe, vanuit Tjerkgaast als predikant in Heeg benoemd. De dominee had het in Heeg wellicht wel naar zijn zin, hij raakte hier verliefd, verloofde en trouwde 27-11-1791 met Ymkje Wijtzes, zij was de dochter van een vooraanstaande zijlmaker in Heeg.
Het echtpaar kreeg 6 kinderen, tot groot verdriet van de ouders zijn er drie jongens heel jong overleden. ( de naam Wytse, werd vroeger geschreven zoals het verstaan werd door de ambtenaar, dat gaf verwarring door gebruik van de, y de ij of ie, de z of s , zo ook werd Hendrikus later Hendricus). De fam Mantingh moest in 1807 de moeder Ymkje 38 jaar, veel te jong al missen.
Lamyna 15 Maria 10 en Wytze 8 jaar bleven met vader achter. Informatie op de PC geeft aan dat dominee Hedrikus Mantingh als eigenaar, in 1813 een boerderij verhuurt aan een Doede Jaarsma in Heeg. Hier uit blijkt dat de dominee vermoedelijk geërfd had van zijn schoonfamilie. Maar de dominee mocht ook niet lang eigenaar blijven, in 1816 overlijdt ook hij 56 jaar. De weeskinderen zijn vast wel goed opgevangen bij moeders familie .Dochter Maria 20 jaar, trouwt met Petrus Ykes Visser 29 jaar meester zijlmaker,zoon van Yke Annes Visser koopman in Heeg. Zoon Wytze geb Nov 1799 trouwt 1-1-1820. 20 jaar, minderjarig, met Tjitske Lieuwes Bootsma 24 jaar, uit Oppenhuizen. Het echtpaar werd boer op de grote boerderij van de fam Mantingh in de Bûterhoeke. Wat ik bijzonder vind, gezien de leeftijd en de afkomst van Wytze. De landerijen waren op afstand, overal moest mee gevaren worden, met vee, en hooi, en daar kwam bij er werd op de boerderij boter gekarnd, en die moest met het veerschip naar de botermarkt De Waag in Sneek.
Vier maanden na het huwelijk wordt zoon Hendrikus geboren, en op 28-8-1821 zoon Geert. De kohierkaarten op Tresoar van 1832 vermelden de eigendommen van Wytze Mantingh, twee boerderijen in de Bûterhoeke, en zie het kaartje, omlijnd veel wei en hooilanden rondom Heeg. Maar al gingen de zaken goed, er waren zes kinderen geboren, ook Wytze mag niet lang bij zijn gezin blijven, of hij ziek is geweest wordt niet vermeld, maar hij overlijdt Sept 1837, 37 jaar. Moeder Tjitske moest van haar 6 kinderen, er drie missen , van een half, 9 en 10 jaar.Dat moet een groot verdriet voor haar geweest zijn, Tjitske overlijdt 1843, 48 jaar.Zoon Geert die 22jaar was,trouwde met Antje Klazes de Jong 22-11-1843 zij gaan verder met de boerderij. Geert & Antje werd het leed ook niet bespaard, van hun negen kinderen, zijn er twee heel vroeg overleden. Volg ik de fam op allefriezen.nl, dan is het Geert ook niet gelukt om boer te blijven. Met de geboorte van zijn negende kind is Geert geen boer meer maar koopman in Heeg De boerderij van Geert werd in1866 verkocht aan een Duitse baron, welke door zijn huwelijk verbonden was met een bekende familie Visser in Heeg . In dat zelfde jaar koopt de diaconie van de kerk de boerderij . Dit was ook het jaar van de veepest, waardoor de helft van het vee stierf, en de boeren in grote problemen kwamen . De diaconie liet de boerderij afbreken , en er werd toen een Diaconiehuis gebouwd op die plek, met rondom een grote moestuin , voor arme ,en alleen staande mensen ,. De bewoners konden in die tuin werken, en ook werden een paar geiten en schapen door de bewoners verzorgd, en in het dorp werden er klusjes gedaan door deze bewoners . Het verhaal ging van overlevering, en ik heb het gelezen ook, dat de laatste boer Mantingh van de afgebroken boerderij, de eerste bewoner van het Diaconiehuis was. Dit was ook de drijfveer van mijn zoektocht op het Internet naar de familie Mantingh.
Op Tresoar vind ik Wytze Mantingh geboren in Heeg getrouwd zonder beroep 37 jaar,overleden in AEnwirden bij Buitenpost,en het was zijn vader Geert Mantingh de laatste boer Mantingh in Heeg, die dit op het gemeenthuis aldaar meldde. Ook vader Geert 77 en moeder Antje 80 jaar overlijden daar in 1899 en 1901. Dus het verhaal klopte niet. Maar dan, op 20-11-1937 doet armvader Gerrit de Wend van het Armhuis in Heeg, melding op het gemeentehuis van Wijmbritserdeel, dat Hendrikus Mantingh zoon van Geert Mantingh zonder beroep ongehuwd 78 jaar, was overleden. Mogelijk kon Hendrikus Mantingh niet voor zich zelf zorgen, en is hij rond 1900 gezien de omstandigheden van zijn ouders, in het diaconiehuis in zijn geboortedorp Heeg komen wonen. Maar Hendrikus was niet de laatste boer van de boerderij, die plaats maakte voor het diaconiehuis.
Het Diaconiehus werd in 1915 overgenomen door de gemeente Wijbritseradeel en kreeg het de naam Algemeen Armhuis, en in 1945 kreeg het de naam Verzorgingshuis.
F K