Inwoners praten over de toekomst van zorg en vrijwilligerswerk ‘Gemeenten, ondersteun lokale initiatieven!’ Heb oog voor mensen, niet voor systemen en processen. Kijk eens naar wat er allemaal al gebeurt in de dorpen en wijken. Sluit hierbij aan en vind niet opnieuw het wiel uit. Laat het initiatief over aan de inwoners en ondersteun dit. Organiseer zorg, ondersteuning en vrijwilligerswerk lokaal. Zorg dat je vrijwilligers goed ondersteunt en niet overbelast.
Dit zijn een paar uitkomsten van de tien bijeenkomsten die Súdwest-Fryslân en Littenseradiel dit voorjaar op verschillende plaatsen organiseerden. De gemeenten wilden graag van inwoners weten wat hun ideeën en zorgen zijn over de toekomst van de zorg.
‘Mei-inoar kinne wy it’
Op 1 januari 2015 krijgen de gemeenten er een groot aantal taken bij op het gebied van werk, zorg en jeugd. Gemeenten moeten deze taken uitvoeren met minder geld dan dat er nu voor beschikbaar is. “Omdat we zo weinig mogelijk op de zorg willen bezuinigen, zoeken we de besparingen in een nieuwe en efficiëntere manier van werken”, aldus wethouder Sjoerd Tolsma. “We hebben dat niet van de ene op de andere dag voor elkaar, maar ik denk dat het kan. Mei-inoar kinne wy it. We wonen in een gebied waar mensen oog hebben voor elkaar en zich ook inzetten voor elkaar.”
Voorzieningen Uit de bijeenkomsten bleek dat inwoners van de twee gemeenten over het algemeen tevreden zijn over de voorzieningen in hun eigen woonplaats en de regio. Wel heeft een groot aantal mensen zorgen over het openbaar vervoer. Kleine plaatsen zijn slecht bereikbaar en dat wordt er niet beter op.
Digitaal Over het gebruik van digitale middelen, zoals iPads, beeldtelefoon, Skype, Facetime, zijn de meningen verdeeld. De meeste inwoners zien het als een waardevolle aanvulling op de bestaande zorg. Zij noemen wel dat er altijd een combinatie van persoonlijk contact en digitale middelen moet zijn. Anderen wijzen het volledig af. Zij maken zich zorgen over de beveiliging van gevoelige informatie en vinden het bovendien niet geschikt voor de generatie ouderen die altijd zonder digitale middelen heeft geleefd.
Wijkplatform en dorpsbelang
Op de vraag hoe we mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken en mensen die iemand willen helpen het beste bij elkaar kunnen brengen, gaven de meeste aanwezigen als antwoord dat dit zo lokaal mogelijk moet. Dus binnen een buurt, wijk of dorp. Ze zien daarbij een rol voor wijkplatforms en dorpsbelangen. Ook noemde een groot aantal mensen dat dit heel goed ondersteund kan worden met digitale middelen. Ook de dorpskrant kan er een belangrijke rol in spelen.
Bijzondere lokale initiatieven
Wethouder Tolsma was blij verrast over de uitkomsten van de bijeenkomsten. “Wat mij opviel was de enorme bereidheid van onze inwoners om de schouders er onder te zetten. In hun eigen dorp of buurt zijn er al allemaal bijzondere initiatieven om de mensen die dat nodig hebben te ondersteunen. Van een boodschappenbus tot een maatjesproject in verpleeghuizen, van samen koken en eten tot intensieve samenwerking met de kerken. De belangrijkste boodschap die ik meegekregen heb: ‘Gemeente ondersteun onze eigen initiatieven en verder redden we ons er wel mee’. Die ondersteuning kan voor elke wijk of elk dorp net even anders zijn. De gebiedsteams die straks in de gemeente aan de slag gaan, kunnen en moeten hier op inspelen.”
Gebiedsteams In Súdwest-Fryslân en Littenseradiel werken straks verschillende lokale gebiedsteams. Ze komen bij mensen thuis om zo goed te kunnen inschatten welke zorg en ondersteuning nodig is. Inwoners hoeven niet meer naar gemeenteloketten of loketten van andere instanties. Naast dat inwoners ondersteuning krijgen via thuisbezoeken, kunnen ze in de buurt terecht bij een gebiedsteam met al hun vragen over werk, zorg en jeugd.
Samenwerken Veel aanwezigen vinden dit een prima ontwikkeling. Ze benadrukken het belang van vertrouwen en deskundigheid. Ook moet een gebiedsteam volgens hen goed samenwerken met bijvoorbeeld scholen en huisartsen. Ook moet het gebiedsteam snel werken en een einde maken aan bureaucratie en formulieren. Inwoners vinden het over het algemeen goed dat een gebiedsteam spreekuur houdt in bijvoorbeeld een wijkgebouw. Ook noemen ze zorginstellingen en serviceflats, gezondheidscentrum of een gebouw in de buurt van een supermarkt of school als goede locaties.
Vrijwilligers Het idee dat vrijwilligers vanaf 1 januari 2015 meer zorg op zich moeten nemen was een belangrijk onderwerp van discussie tijdens de bijeenkomsten. Moeten er heel veel vrijwilligers bij? Kunnen de vrijwilligers het allemaal wel aan? Vervangen we betaalde krachten zoveel mogelijk door vrijwilligers?
Overbelasting Inwoners hebben uiteenlopende ideeën om overbelasting van vrijwilligers te voorkomen en mensen enthousiast te krijgen en houden om iets voor een ander te doen. Tolsma: “Het is mij wel duidelijk geworden dat we geen leger aan vrijwilligers hoeven te recruteren. Het gaat vooral om het bij elkaar brengen van vraag en aanbod. De roep om een soort vrijwilligerscoördinator in het gebiedsteam kwam vaak voorbij.”
Daarnaast noemde een aantal mensen het nut van een cursus nee-zeggen voor vrijwilligers. Ook moet er voldoende achtervang zijn. Om vrijwilligers betrokken te houden, moeten er ook kortdurende klussen zijn. De meeste mensen hebben geen behoefte of tijd om iedere week een heel aantal uren te investeren, maar willen best één keer per maand of een paar keer per jaar iets voor een ander doen.
Positief meedenken
Tolsma: “Tijdens de bijeenkomsten merkte ik dat inwoners positief meedenken over oplossingen en dat in hun eigen omgeving ook al toepassen. We weten met z’n allen dat niet meer alles kan en dat we samen verantwoordelijk zijn voor elkaar. Het geeft me veel vertrouwen dat we het mei-inoar voor elkaar krijgen.”
Meer informatie: www.littenseradiel.nl en www.sudwestfryslan.nl onder Mei-inoar