Column: Gezondheid en criminaliteit, ICT rukt op

8 juli 2016

in Verhalen

Dat computers zelfs de wereldkampioen schaken kunnen verslaan, is geen voorspelling, maar een daadwerkelijk geregistreerd feit. Er is zo veel informatie uit theorie en praktijk omtrent partijen ingeprogrammeerd dat die de capaciteit van de beste schaker ter wereld kan overtreffen, niet alleen qua inzicht en kennis, maar vooral ook qua ‘denk’-tijd.
In feite is de gezondheidszorg ten dele al geprofileerd op kanker door bevolkingsonderzoek bij vrouwen (borst en baarmoederhals) en leeftijdscategorieën (maag, darm en lever). Het zijn statistische voorspellingen op grond van een enkele factor, namelijk geslacht of geboortejaar. Daar zal het de komende jaren niet bij blijven.
Door een combinatie van factoren (werkdruk, sexuele voorkeur, doktersprofiel, ziektegeschiedenis, DNA, medicijngebruik, geslacht, leeftijd, huwelijk en scheiding, inkomen en woon- en buurtomgeving), zullen vitale digitale gegevens verzameld worden die de basis vormen voor het opstellen van automatische diagnoses, het voorspellen van ziektes, chronische aandoeningen (vooral kanker). Evenals het besturen van drones gebeurt het allemaal op afstand. Dit betekent een aanzienlijke verandering in de rol van de arts en de patiënt.
Big data en algoritmes (herkennen van patronen) zijn gebaseerd op kansberekening en dus zullen er ‘vergissingen’, foutmeldingen en andere systeemtroubles met grote regelmaat voorkomen. De communicatieve functie van de arts zal toenemen evenals de beheersing van technologische software. Robots, data-analyse, monitoren, medische scans, alle middelen worden ingezet om een betrouwbare ziektevoorspelling te doen, ook zonder dat de patiënt bij de dokter komt met een klacht. Vergelijk het met het huidige bevolkingsonderzoek, de mogelijke patiënt wordt automatisch opgeroepen, ICT werkt er virtueel, op afstand.

De gezondheidszorg zal met andere woorden meer worden ingericht met behulp van preventieve technologie. Het bekostigingssysteem van de arts is tot dusver gebaseerd op een klacht van een zieke patiënt, daar zal verandering in moeten komen, want de technologie voorspelt hooguit een mogelijk zieke patiënt. Evenwel steeds meer met een meer betrouwbare en valide uitslag. Als een derde van de bevolking aan kanker lijdt, kan preventieve technologie wellicht veel ellende voorkomen.

Afgezien van talrijke juridische perikelen is het voorspellen van misdaden op basis van big data niet zonder gevaar. De voorspelling zal namelijk bevestigen wat in de data ligt opgeslagen aan crime-information uit bepaalde buurten, allochtonen/autochtonen, leeftijdscategorieën, kleurlingen. Dit zal aanhoudingen zoals is gebeurd met de zanger Typhoon en de keeper Kenneth Vermeer eerder doen toenemen dan afnemen, etnisch profileren dus. De politie werkt al een aantal jaren aan wat wordt genoemd ‘predictive policy’ en zelfs de rechterlijke macht kan de strafmaat bepalen op grond van voorspelde misdaden van een verdachte of eerder veroordeelde.

Het zal duidelijk zijn dat niet alleen de politie maar ook particuliere bedrijfsmatige beveiligers en verzekeraars hoogst geïnteresseerd zijn in deze preventieve technieken. Via allerlei netwerken worden kaarten in beeld gebracht waar de kans op criminaliteit het hoogst is, een soort buienradar voor overtreders van de wet: boeven, verkrachters, fundamentalistische moorden. De politie patrouilleert in buurten met een hoger percentage inbraken, tasjesdieven, overvallen en pocketrovers; ze zet undercover-agenten in bij bepaalde plekken waar zogenaamde ‘high impact crime’ verwacht wordt (verkrachtingen en straatroof zijn de bekendste). Flikken Maastricht in het echt.

Risicoprofielen van individuen en geïsoleerde plekken zijn nog te breed om nauwkeurig te zijn, bij AIVD en MIVD zijn ze geïnteresseerd in criminele en terroristische netwerken. Arrestatie en aanhouding kunnen plaatsvinden op grond van de kans dat je een verdachte zou kunnen zijn; dat is in strijd met een grondbeginsel van het strafrecht dat je onschuldig bent tenzij anders bewezen, de zogenaamde onschuldpresumptie. De ICT-dokter en de ICT-agent komen eraan.

Nu we het toch over schaken hadden: Viktor Korchnoi, Russisch schaakgrootmeester uitgeweken naar NL en Zwitserland, hersteld van een beroerte is overleden: 85 jaar, meerdere keren Russisch kampioen en uitdager van de wereldkampioen. Mohammed Ali meervoudig wereldkampioen zwaargewicht boxen (75 jaar), racisme bestrijder en lijder aan de ziekte van Parkinson, overleden. Twee sport mastodonten van zeer verschillende disciplines. Ere wie ere toekomst.

 MJvSt