Dwars door de met sneeuw bedekte toppen van de Japanse Alpen rijden we over of door de vele ‘kunstwerken’ in de wegen naar 
Kanazawa, gelegen aan de Japanse zee. Bergen maken plaats voor rijstvelden, waarvan het water tot aan de voordeur van de huizen staat. Kanazawa is door het ontbreken van industrie in de oorlog niet gebombardeerd en is er nog veel traditionele bouw. We bezoeken hier een van de grootste tuinen van Japan, de Kenroku-en met de 6 kenmerken van de Chinees tuin: beslotenheid, ruimte, uitzicht, kunst, veel water en verwijzing naar de oudheid. De Japanse tuin is geen bloementuin, maar heeft vooral in vorm gesnoeide struiken en bomen, prachtige Japanse esdoorns, en bij water met grote koi karpers staan vaak wat blauwe irissen.
’s Avonds haalt de oude baas (75 jr) van een sushi-restaurant ons op met zijn bus. In een zaaltje met op de vloer tatamimatten (matten van rijststro) en lage tafeltjes, waaraan wij dubbelgevouwen op ‘strandstoeltjes’ weer van de meest ‘enge hapjes uit de zee’ worden voorzien door Japanse dametjes op leeftijd.
De pensioenleeftijd is 65 jaar, maar de meesten werken tot hun 70ste , de AOW bedraagt ca. € 1200,- p.m. Bij een salaris van € 36.000,- p.j. betaal 10% belasting en 10% ziektekostenverzekering. Verdien je meer, betaal je meer belasting. Het werkloosheid percentage is 5 tot 8%, de uitkering bedraagt een half jaar 2/3 van je loon. Man en vrouw ( vooral jongeren) werken allebei, in de stad gaan kinderen naar de crèche, is erg duur € 800,- p.m per kind, maar op het platteland zijn ze bij opa en oma. Ook eten en kleding is erg duur. De huur van een kamer in Tokyo kost ca. € 400,- tot € 1000,- p/m.
Kinderen gaan van hun 3de t/m 15de naar school, kleuterschool is niet verplicht, leerplicht geldt van 6 t/m 15 jaar. Van je 13de t/m 15de volg je lager middelbaar onderwijs, dan kun je naar de hogere middelbare school, waar hard geblokt moet worden om toegelaten te worden op de universiteit. Op de basisschool leren Japanners 1000 van de 6000 karakters van het Kanji, de van oorsprong Chinese karakters met veel toeters en bellen, de Japanse karakters zijn veel simpeler. Japanners schrijven van boven naar onderen en van rechts naar links.
Veel Japanners hebben in huis op de vloer tatamimatten, een lage tafel waaraan ze half op de knieën zitten (houden wij niet vol), slapen op een futon, een katoenen slaapmat, die ze ’s morgen oprollen om zo ruimte te creëren. Veel privacy heb je dan ook niet. Daar hebben ze in Japan een pracht oplossing voor, zowel getrouwden als jonge stelletjes kunnen voor een uur of nacht terecht in Love hotels, waarvan er veel zijn in Japan en het is big business. Een op de drie Japanners scheiden.
’s Morgens lopen we met alleen handbagage naar het vlakbij gelegen station van Kanazawa voor de treinrit van 300km naar Kyoto. De
koffers gaan per vrachtwagen, wat gebruikelijk is in Japan, zo hou je beenruimte. We reizen vandaag met de Shinkansen ‘Thunderbird’, die een snelheid haalt van 400km p/u, en de stoelen kunnen naar het raam gedraaid worden. Voor het prachtige station met een overkapping van een wirwar van staal en glas staat een enorme houten Torii (een Torii is een toegangspoort naar een Shinto tempel). Volgens Amerikanen is dit het mooiste station ter wereld.
Kyoto was en is nog altijd het culturele centrum, met schitterende tempelcomplexen. In stromende regen bezoeken wij o.a. de in een grote vijver gelegen Kinkaku-ji, eens villa nu een boeddhistische tempel bedekt met bladgoud en op het dak een feniks (mythische vogel). We zijn hier niet de enigen het is file lopen door de prachtige tuin. Bezoeken het in een natuurpark gelegen Miho museum, met prachtige kunst in een bijzonder gebouw, ontworpen door architect Pei (v.d. piramide bij het Louvre in Parijs). Je komt er via een tunnel en een hangbrug over een diep ravijn, je stapt a.h.w. een andere wereld binnen.
Mariet Swart (wordt vervolgd)