Vrijwel alle maatregelen lijken verleden tijd te zijn, die ons zo’n lange tijd hebben beperkt in onderlinge contacten. Dat geeft ons alle energie om de plannen met de palingaak voor deze zomer met enthousiasme op te pakken. Zowel het bestuur als het Oostzee-comité zijn in de maanden januari en februari druk bezig geweest om de nodige voorbereidingen te treffen voor de tocht met de palingaak naar en over de Oostzee.
Het begint natuurlijk met een zorgvuldige check van de aak en alle veiligheids-voorzieningen. Het gaat om een verre en historische vaartocht, die tot het begin van de twintigste eeuw naar Denemarken en Zweden werd gemaakt om paling in te kopen. Dat kan niet onvoorbereid. Alles moet worden gecontroleerd. Van tuigage, beslag, blokken, navigatieapparatuur, motor, schroefas, life lines, reddingsvlot, brandblussers, EHBO-set, reddingsvesten en ga zo maar door.
Eind maart komt de aak weer op de kop van de oude havenkom te liggen. Veel is er dan al gebeurd, maar de maanden april en mei hebben we ook nog het nodige te doen. In de weekenden van 7/8 en 23/24 mei wordt alles nog eens in de praktijk getest. Die weekenden vinden oefentochten plaats op groot water; in ieder geval het IJsselmeer, maar als het even kan ook op het Wad en de Noordzee. Het is tegelijk een test voor de teamgeest. Met het schaatsen op de Olympische Spelen hebben we gezien dat je alleen tot een echte topprestatie komt als je goed op elkaar bent ingespeeld: dat vraagt oefening.
Op zondag 5 juni gooien we de trossen los voor het maken van deze historische reis. De eerste week varen onze eigen vrijwilligers de aak naar de Oostzee. Ook de terugtocht vindt met de eigen vrijwilligersploeg plaats. De omstandigheden zijn namelijk op volle zee moeilijk in te schatten. Het kan soms spoken op de Noordzee, vooral bij de monding van de Elbe. De terugtocht willen we in één keer afleggen: van Kopenhagen non-stop naar Harlingen. Dat zal een lange en zware tocht worden, zeker als je toch vooral kunt rekenen op zuidwestenwind.
Het is de bedoeling om in Kopenhagen ook aandacht te besteden aan een duurzame palingsector. Juist in Denemarken is het tot nu niet gelukt om als sector (vissers, handelaren, milieuorganisaties en overheid) de handen ineen te slaan. De Europese Aalverordening van 2011 heeft voornamelijk in Nederland tot forse stappen geleid. Friesland is een schoolvoorbeeld van duurzaam vissen, een voorbeeld dat ook in de rest van Europa navolging zou moeten krijgen. We zien hier de palingstand weer groeien door goede onderlinge afspraken tussen de palingvissers op basis van overheidsrichtlijnen. Met de Nederlandse organisatie voor een duurzame palingsector (DUPAN) bekijken wij op welke manier deze voorbeeldfunctie kan worden uitgedragen. Al moet gezegd dat slechte waterkwaliteit en blokkades tussen zoet en zout water altijd nog de grootste bedreiging zijn voor trekvissen als de zalm en de paling.
De heen- en terugreis leggen we af met vrijwilligers, maar op de Oostzee is er gelegenheid om mee te varen. Wie geïnteresseerd is, verwijzen we voor nu naar onze website. Daar zal rond de tijd van het verschijnen van deze Sylboade alle relevante informatie te vinden zijn over hoe je je kunt aanmelden: www.palingaakoostzee.nl
We kunnen in ieder geval al zeggen dat er vanaf zaterdag 11 juni tot zaterdag 2 juli de gelegenheid is om een week mee te varen. De eerste week is van 11 t/m 18 juni, de tweede van 18 t/m 25 juni en de derde van 25 juni t/m 2 juli. De aak maakt in die drie weken een rondtocht op de Oostzee, waarschijnlijk voornamelijk op de Sont. Dat betekent steeds een andere opstapplaats. We doen verschillende havens aan en leven met zijn allen een week lang aan boord.
Drie leden van het Oostzee-comité gaan in april op verkenning. Zij zoeken de interessante havens uit en gaan op zoek naar bezienswaardigheden rond de Deense en Zweedse kust. De reis is tenslotte ook bedoeld om de geschiedenis van de vele tochten te doen herleven. Palingaken maakten -vroeger in de winter!- vele tochten naar de Oostzee om levende paling in te kopen. Dat was nodig omdat de palingvissers in Friesland niet aan de vraag vanuit London konden voldoen.
In 2019 gingen we met paling naar London. Nu is het bedoeling om met paling terug te keren uit Denemarken en Zweden. Daarmee brengen we ook dit deel van de roemrijke geschiedenis van Heeg onder ieders aandacht.
De eerste publicaties zijn al verschenen. Met andere woorden: we brengen Heeg, palingaken, palinghandel en palingvissers al onder de aandacht van het grote publiek. We mogen verwachten dat de regionale en landelijke pers van onze reis verslag doet en daarmee Heeg nog eens extra onder de aandacht brengt. Iedereen mag weten dat Heeg een modern watersportdorp is met een rijke vaargeschiedenis. En, we werken aan een documentaire over de reis met de palingaak naar de Oostzee.
De komende maanden zullen we van de verdere voorbereidingen verslag blijven doen.